Voorlopige toelichting

M.W.Suijkerbuijk

Bij een bezoek aan het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage viel mij op dat aldaar archiefstukken bewaard worden die betrekking hebben op de Landen van Overmaze. Ach ja, natuurlijk, want deze gebieden vielen ook onder het bestuur van de Hoog Mogende Heren en de Staten Generaal vaardigden allerlei resoluties uit die ook in deze "wingewesten" nageleefd dienden te worden.

In de inventaris van de Raad van State staat onder nummer 2174 o.a. een rolle van de Banck Houtem over de periode 1650-1654 vermeld [1]. Deze rolle blijkt een op 19.12.1654 afgeschreven copie te zijn. Waar de originele rolle van Houthem gebleven is? In ieder geval berust zij niet in het Rijksarchief Limburg (RAL), waar een manco is tussen …………… en ………….. [Nagezien moet nog worden of dat voor de andere rollen ook opgaat].

Onder een andere inventarisnummer [………..] werd aangetroffen een extractum van de Gerichtelicke beleijdinge binnen den Dorp Houtem gedaen tussen 10 juni 1650 tot en met 13 september 1653. Hier zijn beleijdinge van de bank Heerlen over dezelfde periode aanwezig. En ook hiervan ontbreekt het originele exemplaar in het RAL.
Waarom deze stukken in Den Haag berusten is op het ogenblik nog gissen. Het is in het tijdvak 1648, de Vrede van Münster, en 1661, het Partagetractaat, waarbij de geschillen over de uitwerking van de Vrede van Münster uitgewerkt werden.
Wellicht is in het rapport over de regeringsvorm in de 3 landen van Overmaze, over de inrichting van de jurisdictie aldaer etc (St.Gen 1.01.07 nr. 1468) daarover nog iets te vinden.[Dat zal nader opgespoord moeten worden.]

Om deze voor de Heemkundevereniging Houthem-St. Gerlach mogelijk interessante stukken korter bij huis te krijgen zijn ze gekopieerd. Maar omdat niet iedere belangstellende deze handgeschreven stukken even simpel kan lezen als zijn dagblad, werd de tekst getranscribeerd, d.w.z. in leesbaar (getypt) schrift omgezet.
Dan ligt er een transcriptie, die gemakkelijker toegankelijk moet worden. Daarom is er een index op persoonsnamen vervaardigd, die voor genealogen onontbeerlijk is.
De verschillende juridische en oud-Nederlandse termen zijn voor de huidige doorsneelezer ook niet allemaal eenvoudig te begrijpen, zodat een woordenlijst van de meeste "vreemde" woorden werd bijgevoegd.

In het afschrift van de beleijdinge (schouw der beken) werden de namen van de plaatselijke benamingen vet afgedrukt, in het afschrift van de rolle werden de persoonsnamen vet gezet.

Rest nog een beschrijving te geven van de civielrechtelijke procedures voor de schepenbank om te kunnen begrijpen waarom procedures zo lang duurden, de rolle zo weinig gegevens bevat, kortom wat nu feitelijk aan de orde was. [Daartoe zal een uitgebreider onderzoekje nodig zijn, omdat feitelijk nog geen "handboek" daarover verschenen is.]

Wat uit de stukken wel al duidelijk is is dat vele plaatselijke benamingen 350 jaar geleden al precies zo gebruikt werden als heden ten dage en dat de mensen ook toen al rekening moesten houden met de zomervakantie van de overheidsdienaren. Dus niets nieuws onder de zon.

Bemelen, 20.09.2001

[1] Feitelijk te vinden onder Staten Generaal inv. Nr. 12647.

B
Bemelmans, Peter
Bije, de, Jan
Bije, de, Marten
Block, Jan
Bonen, Teunis
Broggaers, Lemmen

C
Caldeborch, Frans
Camp, op den, Thonis
Cangen, Jan.
Cangen, Willem
Claessen, Mathijs
Colsen
Colsen, Jan
Conincx, Andries
Corstiers, Daem
Corvers
Corvers, Mees
Creets, Jan
Crombach, Geraert
Crombach, Jan
Crombach, Lins

D
Doumen, Gerrit
Doutsenberch, Jan

F
Fabers
Finniger  
Finniger, Jan
Franssen, Henrick
Fremont, Jan

G
Gelders, Willem
Ghijsen  
Ghijsen, Gerardt
Groote, de (Heer)
Guesen, Andries

H
Henderick, meester-chirurgijn
Heuvel, van den, Jacob
Hoeff, van den, Henderick
Hornich, Jan

J
Jaspers, Aert

K
Keijarts
Keijarts, Willem
Knubben, Mathijs
Korvers, Peter

L
Langen, Willem
Laven
Laven, Herman
Laven, Peter
Lemmens
Lemmens, Jan
Linssen, Goesen

M
Massing, Jaeck
Massing, Jan
Meessen, Jan  
Meessen, Mees

O
Oensel, Willem
Olislager, Lins

P
Pasmans
Pasmans, Adam
Pasmans, Geerlien
Pasmans, Gerard
Pasmans, Peter
Paumbroeck, Jan
Peeters, Willem
Phlippens, Claas
Pirong
Pirong, Jan
Poulsen, Simon
Pouwels, Lenardt
Proost van St. Gerlach

Q
Queisen
Queisen, Andries  
Queisen, Jan

R
Renier, Jan
Retra, (rentmeester)
Revier, Jan
Roelants, Geet
Ruijters.
Ruijters, Mathijs
Rumpen
Rumpen, Reijner
Rumpen, Reiner
Rumpen, Renier

S
Scheer, Mathijs
Scheffeneers, Henderick
Scheijen, Peter
Schepers, Jan
Schillinx, Henderick
Sijmonts
Sleijpen, Jan
Sleijpen, Reiner
Spee, (joncker)
Stassen, Henderick
Stassen, Willem
Steentgens, Mathijs
Stieg, Anna
Stockraet, van, Mathijs
Strabach, joncker
Swennen, Jan
Swinnen, Jan
Swinnen, Mathijs
Swinnen, Reiner
Swinnen, This

T
Til, van, Willem (Drossart)

V
Vaenssen
Vaenssen, Jan
Vaenssen, Lenardt
Van Strabach gen. Haeren

W
Walthouwers  
Walthouwers, Andries  
Wedershoven, Merten
Weers, van, Jan
Wijnants, Aert
Wijnants, Goesen
Winten, Jan