De inwonerslijst
van Houthem van 1796: een kort commentaar
Fons
Heijnens
De gemeente Houthem telt, alle woonkernen
tezamen, 624 inwoners, waarvan 68 gezinnen met in totaal 199
kinderen beneden de twaalf jaar. Er zijn 127 huizen,
waarvan er een zes leeg staan. Van die 127 huizen liggen er in
Houthemerberg, nu Vilt, vijf stuks. Broekhem telt er 17,
Strabeek 26 en Sint Gerlach 25. In de woonkern Houthem zelf
staan er 38. In de Onderstestraat 16.
Het ziet ernaar
uit dat in Huize Strabeek geen eigenaar/bewoner verblijft. Wel
is er een pachter (Strabeek 19) met een aantal domestijken
(knechten). Hetzelfde beeld vertoont het Landgoed Sint Gerlach
aan de Onderstestraat (huisnummer 122). De zusters zijn
verdwenen, er is geen proost meer en geen kapelaan. Sedert 6
september 1786 verblijven de Norbertinessen immers in
Roermond. Wel zien we de pachter Hermanus Stassen en zijn
echtgenote Anna Maria Robroeks. Ze hebben twee kinderen en
bovendien beschikken ze over twaalf man
personeel.
Verder zijn er in Houthem een schoolmeester,
J.G. Wateler met zijn echtgenote A.C. Nijssen die te Strabeek
39 wonen (aan het 'Sterk Look') en een pastoor Willem Vreën
met zijn kapelaan Teeuwissen. Deze wonen op huisnummer 87 in
Houthem. De "Oude Pastorije" is thans de woning van de Afcent
generaal in Vroenhof. Deze twee geestelijken gingen in de
Franse tijd een moeilijke tijd tegemoet (zie het artikel "Kerk en
religie in Houthem en Geulhem gedurende de Franse
bezetting". |
|
Opvallend groot is
het aantal "gegageerde" soldaten. Gegageerd wil zeggen:
betaald, dus met een gage. Gelet op hun leeftijd, zijn het
kennelijk militairen met pensioen.
Op het gehele
platteland oefende in die tijd een groot deel van de bevolking
een ambachtelijk beroep uit: schrijnwerker, kledermaker, vlees
slagter en rademaker, kuijper, schoenmaaker, wolspinner,
stroodekker en smit. En vele landbouwers natuurlijk. Houthem
is een agrarische gemeenschap.
Op Strabeek 23 woont
Gertruij Swildens met drie kinderen onder de twaalf jaar.
Achter haar naam staat: arm. Op het adres Sint Gerlach 55
treffen we Hendriks Aalpers. Hij leeft van bedelen. De weduwe
Heuschen, nummer 66 in Sint Gerlach, is 44 jaar oud, heeft
twee kinderen jonger dan twaalf en leeft van aalmoezen. Ook
achter de naam van Maria Jansen, Houthem 95, staat het woord
"arm";. Beter dan een lang verhaal geeft dit een indruk van
de leefomstandigheden van Houthem in het jaar
1796.
Voor de volledige
inwonerslijst, zie: De inwonerslijst van 1796 / Fons
Heijnens (Gepubliceerd in 't Sjtegelke, (1996) nr 5, p.
22-39) |