Eerste lustrum 1998


Eerste lustrum

Jos Lodewick

De viering van het eerste lustrum van onze vereniging ligt alweer enige maanden achter ons. Maar het geeft nog steeds een goed gevoel om eraan terug te denken. Het was een stralende dag, die 29e maart. Meer dan 700 mensen kwamen naar de fototentoonstelling kijken en een deel ervan maakte de 'historische' wandeltocht door Houthem. (Dat laatste kan natuurlijk altijd nog, de route is duidelijk beschreven en voor wie geen wandelboekje heeft, we hebben nog een aantal exemplaren, verkrijgbaar bij het bestuur.)

De reacties van de mensen waren zeer positief.
Veel (oud-)Houthemenaren ontmoetten elkaar weer na soms lange tijd. Velen herkenden op foto's reeds lang vergeten klasgenoten en ook anderszins leidde menige foto tot het weer bovenkomen van vaak diep weggezonken herinneringen. Ontbrekende namen bij foto's werden in de loop van de middag op vele plaatsen ingevuld. En hier en daar werden wat correcties ten aanzien van de onderschriften aangebracht. Ook kwamen er van verschillende zijden nog aanbiedingen van foto's. In totaal heeft de activiteit ongeveer duizend foto's opgeleverd! Een woord van dank aan de mensen die foto's beschikbaar stelden is hier wel op zijn plaats, evenals aan degenen die de tentoonstelling voorbereidden en uiteraard ook aan eenieder die op enigerlei wijze hand- en spandiensten verricht heeft om de dag in de Holle Eik zo succesvol te laten verlopen.

Terugblik

Na vijf jaar is het een goede gelegenheid om eens terug te kijken naar de activiteiten van de vereniging in de voorbije periode. Van meet af aan heeft de vereniging zich mogen verheugen in de belangstelling van velen die in de geschiedenis en de ontwikkeling van Houthem geïnteresseerd zijn. Bij de oprichtingsvergadering in januari 1993 meldde zich spontaan een zestigtal leden aan. En dat aantal groeide gestaag; na een jaar werd de magische grens van honderd leden bereikt en momenteel zijn reeds circa tweehonderd mensen (en enige instellingen) lid van de heemkundevereniging.
Naast het organiseren van (dia-)lezingen en informatiebijeenkomsten werden ook wat meer omvangrijke projecten ter hand genomen. In het eerste jaar werd de uitgave verzorgd van de bibliografie van Houthem. Wat aanvankelijk gestart was als het samenstellen van een literatuurlijst van publicaties over Houthem, resulteerde in een omvangrijk boekwerk van grote, welhaast wetenschappelijke waarde voor de verdere bestudering van Houthems verleden. In menige plaats in de omgeving wordt met enige afgunst naar dit product gekeken! De belangstelling was enorm, meer dan 500 exemplaren werden verkocht. En de resterende voorraad slinkt gestaag. De presentatie ging vergezeld van een fraaie expositie van oude ansichtkaarten.

In het jaar daarna ging de van begin af aan gekoesterde wens in vervulling om een verenigingsblad uit te geven. In juni 1994 werd het eerste 't Sjtegelke huis aan huis bezorgd in Broekhem, Geulhem en Houthem. En sindsdien ontvangen de leden ieder halfjaar een goed verzorgde periodiek. Een vaste kern van redacteuren, aangevuld met 'gelegenheidsauteurs', zorgt voor de totstandkoming ervan.

Ook werden er diverse excursies verzorgd.
De koepelgrot in Geulhem werd bezocht. Menigeen die hier in zijn jeugd vaker rondgedoold had, was voor het eerst sinds lange tijd weer in de gelegenheid deze momenteel voor het publiek niet toegankelijke ruimte nog eens te bezoeken. Vanzelfsprekend leverde dit weer de nodige herinneringen op.
Eveneens in Geulhem werden we uitgenodigd voor een bezoek aan het 'kasteeltje' Geulzicht. Voor velen was het de eerste gelegenheid om dit prachtig gelegen, enigszins mysterieuze bouwwerk te bezichtigen. Een ander historisch gebouw dat bezocht werd, was het voormalige klooster Geerlingshof in Broekhem. Gebouwd als woning door generaal Da Ceva kreeg het verschillende bestemmingen. Vanaf het einde van de veertiger jaren herbergde het de volkshogeschool, later het instituut Driekant.
Inmiddels is het ook gebruikelijk geworden 's zomers een excursie te organiseren naar historisch interessante plaatsen in de omgeving.
Zo werd een bezoek gebracht aan het museum van de heemkundevereniging 'Im Göhltal' in Kelmis, in het voormalige neutrale Moresnet en aan het zeer oude plaatsje Limbourg.

Vorig jaar bezochten we het Roerdalmuseum in St. Odiliënberg en de ernaast gelegen basiliek; vervolgens werden we rondgeleid door het witte stadje Thorn.

Voor dit jaar staat een bezoek aan het restauratie-atelier Limburg en de abdij Rolduc, gevolgd door een wandeling door Herzogenrath op het programma.

Een activiteit die zeker niet onvermeld mag blijven is de enthousiaste medewerking van vele leden aan de archeologische opgravingen rondom het complex Sint Gerlach, die voorafgaand aan de restauratie plaatsvonden. Niet alleen bij het vaak minutieus doorzoeken van de bodem werd hulp geboden, maar ook bij het schoonmaken en sorteren van de vele vondsten. En daarna volgde het grote puzzelwerk: uit de enorme hoeveelheid scherven en stukjes werden diverse schotels, kannen, kruiken enz. geheel of gedeeltelijk gereconstrueerd!

Toekomst
Naast een terugblik is het ook een goed moment om vooruit te kijken naar de toekomst. Wat willen we als vereniging verder gaan ondernemen? Daarbij komt de vraag naar boven wat de steeds groeiende belangstelling van mensen voor de geschiedenis van hun eigen omgeving, hun heem veroorzaakt. Komt het door het beschikbaar hebben van steeds meer vrije tijd?
Is het een tijdverschijnsel dat mensen geïntrigeerd raken door de vraag waar en hoe hun voorouders leefden, of hoe het er in hun huidige woonplaats vroeger aan toe ging? Of is het gewoon nostalgie, heimwee naar vroegere tijden? Wat de reden ook is, het lijkt duidelijk dat heemkunde- (en andere historische) verenigingen in een behoefte voorzien. Dat geldt zeker ook voor onze vereniging gezien het nog steeds groeiend aantal leden. Verheugend in dit verband vinden we het dat ook vele 'nieuwe' inwoners van Houthem zich als lid aanmelden en uiteraard geeft het veel voldoening te constateren dat menig 'oud-Houthemenaar' via de heemkundevereniging een band met zijn of haar geboorteplaats wil behouden. Bij de toekomstige activiteiten van de vereniging willen we dan ook hiermee waar mogelijk rekening houden.

Uiteraard blijven we informatieve bijeenkomsten organiseren, waarbij we graag van leden suggesties krijgen over interessante onderwerpen. Ook de excursies blijken goed aan te slaan, dus daar gaan we mee door. Verder is het plan opgevat in een van de komende jaren een fotoboek van Broekhem, Geulhem en Houthem uit te geven. (Foto's zijn nog steeds welkom!)
Ook willen we graag samenwerken met andere verenigingen of stichtingen om dingen te realiseren. Zo zijn we samen met de stichting 'de Rotswoning' bezig om de Calvariekapel bij de kluis op te knappen en toegankelijk te houden. Andere kapellen en wegkruisen kunnen wellicht volgen.
Een aantal mensen verleent medewerking aan het samenstellen van een woordenboek van groot-Valkenburg, een initiatief van de 'Sjtiechting Vallekebergse Dieksjonaer'. Het is de bedoeling om hierin, naast het 'Vallekebergs', ook de dialecten van de omringende dorpen, voor zover die afwijken, op te nemen.
Een ander aandachtsveld is het bieden van ondersteuning aan mensen die met onderzoek of de publicatie van de resultaten ervan bezig zijn. Bij voldoende belangstelling bestaat de gelegenheid om betaalbare cursussen te organiseren, bijvoorbeeld op het gebied van stamboomonderzoek. Gezamenlijk hiermee bezig zijn versterkt vaak het doorzettingsvermogen dat nodig is om tot resultaten te komen.
Ook het interesseren van de jongere generatie voor de lokale geschiedenis rekent de vereniging tot haar taak. Wellicht dat in samenwerking met de basisschool hier mogelijkheden liggen.

Zoals u ziet zijn er nog voldoende activiteiten op touw te zetten om de doelstellingen van de vereniging te verwezenlijken en daardoor de leden van de vereniging datgene te bieden waarvoor ze lid zijn geworden. Hiervoor zijn echter ook actieve (bestuurs-)leden nodig. Tot nu toe heeft het bestuur steeds de nodige ondersteuning van leden gekregen bij het organiseren van activiteiten (zoals bijvoorbeeld de foto-tentoonstelling, de uitgave van 't Sjtegelke' enz.). We vertrouwen erop ook in de komende jaren nooit tevergeefs een beroep op uw medewerking te doen, immers zonder uw actieve inbreng kan ook onze vereniging niet functioneren.
Graag zouden we in contact komen met mensen die nu of na een poosje het bestuur willen komen versterken, zodat ook voor continuïteit naar de toekomst toe gezorgd wordt. Dan kunnen we vol vertrouwen uitzien naar het volgende lustrum in het volgende millennium.


Gepubliceerd in 't Sjtegelke, (1998) nr 9, p. 1-5


naar boven

© Heemkundevereniging Houthem-St. Gerlach

Geen menu? Klik hier!