Nr.

Naam

Proost in/van ... tot ...

Bijzonderheden

Archief van het Norbertinessen-klooster te Sint Gerlach. - J.A.K. Haas. Maastricht, 1970.

Klooster van Sint-Gerlach te Houthem, 1202-1786
(Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL)
14.D003 / Regesten en index op namen
Fons Heijnens, 2019

Diederik,

Ca. 1180 - na 1201

Als proost van het klooster van Heinsberg. van de orde van Premonstreit, kreeg Diederik volmacht van Guido, bisschop van Preneste en pauselijk legaat in Duitsland, om een klooster en een bidplaats te stichten op de plek waar de oude eik van St. Gerlach gestaan had. Hij droeg niet de titel van proost, maar van prior. Sterfdag 8 januari.

Joannes (Jan van Heinsberg)

1209 - 1220

Proost van Heinsberg en Sint Gerlach; onder zijn bestuur werden de relikwiën van Gerlachus uit het graf genomen en in een rijk versierde kist gelegd.

Giselbert

1223 of 1225

Proost van Heinsberg en Sint Gerlach; was in 1217 cellerarius te Heinsberg; sterfdag 12 april.

Omstreeks 1225 werd St. Gerlach van Heinsberg gescheiden tot een klooster voor adellijke vrouwen met een aparte proost.

?

Egidius Saverod(e)

Sterfdag 5 augustus

I.

Bernard (van) Assendorff

II.

Joannes de Arena

(1217?)

Sterfdag 13 augustus

III.

Arnoldus

Sterfdag 10 augustus

IV.

Bartholomeus Without

V.

Willem van/de Oyst

VI.

Herman van/de  Dulcken (Hermannus de Bulcken)

Sterfdag 11 september

VII.

Henricus

VIII.

Wilhelmus  (van Averbode)

1279 - 1287

Kanunnik van de abdij Averbode

Regest 20 1279 september 6

"Actum et datum feria quarta ante nativitatem beate Marie anno Domini MCCLXX nono"
Wilhelmus, proost, en het gehele convent van de H. Gerlacus verklaren, dat zij met toestemming van de deken en het kapittel van de H. Servatius te Maastricht de muur, die hun klooster omringt, gedeeltelijk hebben gebouwd op het allodium van het genoemde kapittel en wel zo, dat zij een bunder land in de lengte - naar de kant van het dorp Berghe toe - en een roede in de breedte verkregen hebben, voor welke schenking zij aan het kapittel van de H. Servatius een jaarrente van twee Luikse denariën hebben toegekend 

XII.

Wilhelmus

1287

Regest 23 1287 juni 28

 "Actum et datum anno Domini MCCLXXX septimo, in vigilia beatorum Petri et Pauli apostolorum"
W., proost, en het gehele convent van de H. Gerlacus verklaren, dat zij van Henricus de Ritersbeke en diens echtgenote Mente, burgers der stad Maastricht, de volgende goederen hebben verkregen: vijftien bunder land, leengoed van de heer van Falkenborgh, drie bunder land bij Beke (Beek), leengoed van Godefridus de Audesceeyde, en enige landerijen bij Hafkesdale, leengoed van de proost van Mersene. Zij verklaren verder, dat deze schenking is geschied onder voorwaarde, dat de echtelieden Henricus de Ritersbeke en Mente gedurende de rest van hun leven een jaarrente van negen mud en achttien vaten rogge van het klooster van de H. Gerlacus zullen ontvangen, welke rente bij vooroverlijden van Henricus tot 2/3 teruggebracht zal worden, maar bij vooroverlijden van Mente in zijn volle omvang gehandhaafd zal blijven, terwijl het klooster van de H. Gerlacus in dat geval ook een woning voor Henricus ter beschikking moet stellen - binnen het convent - , alsmede hout voor zijn haardvuur en een zwijn 'jaars

IX.

Peter Engelberti

Sterfdag 15 juli

X.

N.N. de Winhoven

Sterfdag 4 oktober

XI.

Johannes

1257

Wellicht dezelfde als Joannes de Arena.

52. Akte, waarbij proost Johannes en het klooster van Sint-Gerlach een onderlinge ruil van goederen aangaan, waarbij het klooster goederen te Heek verkrijgt.
1257 1 charter regest 10

Regest 10 1257 februari

"Acta sunt apud sanctum Gerlaccum et ordinata premissa omnia anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo septimo, mense Februario"
Johannes, proost, en het gehele convent van de H. Gerlaccus verklaren, dat zij een ruiling van goederen hebben doorgevoerd, waarbij het klooster aan de proost zekere bezittingen, die hij gewoon was te verzorgen, heeft overgedragen en de proost aan het klooster al zijn goederen te Heke bij Clemme (Klimmen) heeft toegewezen, op voorwaarde evenwel dat het convent een jaarrente van vijf Luikse solidi aan zuster Aleidis zal uitkeren

XIII.

Joannes

1299

XIV.

Willem van Libbeke  (wellicht Liebeke)

1304

Kanunnik van de abdij Averbode; sterfdag 10 september

XV.

Godfried

1314

Kanunnik van de abdij Averbode; sterfdag 14 mei

Regest 33 1314 december 13

"Datum anno Domini MCCCXIIII, in die beate Lucie virginis"
Godefridus, proost, en het gehele convent van de H. Gerlacus verklaren, dat zuster Johanna de Haren, genoemd Iuvenis, een jaarrente van twaalf vaten rogge uit twee bunder land te Houthem - erfelijk verpacht aan de weduwe van Wigerus de Houthem - heeft gekocht ten behoeve van een altijd brandende lamp, die in de kloosterkerk ontstoken zal worden voor het altaar van de H. Michael ter ere van de H. Maagd Maria, de H. Michael en alle heiligen

XVI.

Nicolaus

1320 (?)  - 1325

Kanunnik van Hamborn; werd in 1325 proost te Fussenich en stierf te Fussenich (bij Düren) 1338

Regest 35 1320 april 23

"Datum anno Domini MCCC vicesimo, ipso die beati Georgii martiris"
Nicholaus, proost, en het gehele convent van de H. Gerlacus verklaren, dat zij aan hun medezuster Johanna de Haren twee jaarrenten verkocht hebben, de ene ten bedrage van negen grossi en acht kapoenen en op te brengen door Johannes Zampenoys, de andere ten bedrage van vijf grossi en vijf kapoenen, op te brengen door Beatrix de Hoytheim, genoemd op den Passe. Verder verklaren zij, dat Johanna de Haren deze jaarrenten bestemd heeft voor het onderhoud van een eeuwigbrandende lamp, die geplaatste moet worden bij een met lelies versierd en op een groene draagbaar rustend kruisbeeld, dat zij in het klooster van de H. Gerlacus heeft laten opstellen

XVII.

Henricus

1333

Regest 40 1333 augustus 7

"Datum anno Domini millesimo trecentesimo tercio, in crastino beati Syxti pape et martiris"
Henricus, proost, en het gehele convent van de H. Gerlacus verklaren, dat zij omwille van de grote schuldenlast van hun klooster voor een zekere som gelds aan Wynemarus de Bruke, kanunnik der kerk van de H. Maagd te Aken, een jaarrente van een mud rogge hebben verkocht, welke geheven wordt uit hun hoeve te Heke en uit vijf morgen land, gelegen op Paysch bij Hoythym, onder voorwaarde evenwel, dat de jaarrente na Wynemarus' overlijden aan het klooster zal terugvallen voor de celebratie van vier memoriediensten 's jaars tot gedachtenis van zijn ziel

XVIII.

Edmond / Edmundus

1345

XIX.

Hendrik van Aken (de Aquis)

1364 - 1382

Kanunnik van Beaurepart te Luik

159. Akte, waarbij een door proost Heinricus de Aquis aan het klooster van Sint-Gerlach geschonken allodium van acht bunder land te Heek bestemd wordt voor diens jaargetijde.
1364 1 charter. regest 54

Regest 51 1364 mei 9

"In anno Domini MCCCLXIV, die IX mensis Maii"
Frater Henricus de Aquis, kaninnik van de abdij van Mont-Cornillon te Luik en proost van het convent van de H. Gerlacus, Katherina de Riveren, priorin, Katherrina de Honnis, subpriorin, en de andere monialen van het klooster van de H. Gerlacus verklaren, dat het allodiaal goed Mons Auri oftewel Gotberch - gelegen te Heke en bestaande uit acht bunder land -, dat proost Heinricus de Aquis en andere weldoeners in 1363 hebben aangekocht en aan het klooster van de H. Gerlacus geschonken, zal dienen voor de celebratie van een jaargetijde ten behoeve van de schenkers en wel in dier voege, dat de inkomsten uit het allodium ook gebruikt zullen worden voor de pitancie, terwijl aan de priesters, die op de dag van het jaargetijde de mis lezen aan de altaren van de H. Nicolaas en Cecilia, van het H. Kruis en de Elfduizend Maagden, en van de H. Michael en Barbara, een sumerinus rogge per persoon uitgekeerd zal worden

Regest 67 1375 juli 20

"Datum anno a nativitate Domini millesimo trecentesimo septuagesimo quinto, in nocte Praxedis virginis"
Henricus, proost, Katherina de Riveren, priorin en Katherina de Honys, subpriorin van het klooster van de H. Gerlacus, verklaren, dat zij Billa de Aquis, Gertrudis de Hulsberch, Katherina de Tzivel en Jutta de Esschen, monialen in het klooster van de H. Gerlacus, als vertegenwoordigsters van de kloostergemeenschap afgevaardigd hebben naar de bijeenkomst, die Walramus de Valkenborch, heer van Borne en van Sittart, voor zaterdag 21 juli te Sittert heeft uitgeschreven tot vereffening van een geschil tussen Egidius de Vinario en Arnoldus de Hulsberch enerzijds en het convent van de H. Gerlacus anderzijds

Regest 74 1378 december 18

"Datum anno a nativitate Domini millesimo CCC LXXVIII, mensis Decembris die XVIII"
De aartsdiaken van Campania (Kempenland) bericht aan de priester, die dienst doet in de parochiekerk van Oersbeke, dat Henricus de Aquis, proost, Billa Mouts de Aquis, priorin, en het gehele convent van de H. Gerlacus uit kracht van het ius patronatus, dat zij te Oersbeke bezitten, als opvolger van broeder Christianus de Colonia, regulier kanunnik te Steynfelty), voor het ambt van rector van genoemde kerk broeder Libertus de Culenbeke, regulier kanunnik te Steynvelt, hebben voorgedragen en hij gelast deze voordracht vanaf de kansel der kerk te Oersbeke bekend te maken en eventuele bedenkingen tegen de voordracht aan hem mede te delen

Regest 81 1382 oktober 1

 "Gegeven in den joer ons Heren Jhesu Christi dusent driehondert ende twe ende achtentich, op sinte Remeys daech des heylgen confessers"
Heynric van Aken, proost, en het gehele convent van Sinte Gerlach verklaren, dat zij in aanwezigheid van de persona van Scemmart, Johan van Hulsberg, Gerart Hornsberch, Goesen der Boschuder en anderen de hoeve, welke het klooster te Roderen ( Raar) bezit, voor de tijd van negen jaar in halfwin hebben verpacht aan Goesen van Roetheym. Zij verklaren verder, dat Gerart van Roetheym, vader van genoemde Goesen, zijn broeders Rutger, Godart en Gerart en zijn zwager Goesen van Wirde zich als borgen voor deze verpachting ter beschikking hebben gesteld

XX.

Hendrik Creit = Hendrik van Herke

1389

Sterfdag 8 juli of 13 september, overleden te Steinfeld

Regest 89 1389 december 19

"Gegheven in den jaer ons Heren dusent drihondert noegen ende achtentich, des Sondachs nae sint Lucien dach"
Gherart Strabant, schout, en Gherart Hacke, Gherart van Herborch, Johan Preut, Heynric van Riempst, Diederich Leister, Peter van Herborch en Johan Mathys van Udencoven, schepenen van Redekeim (Rekem), verklaren, dat Jutte van Houtheim, dochter van wijlen Wynant van Houtheim, moniale in het klooster Tsint Gerlach, ten overstaan van Heynrich van Herke, proost, Katheryne van Honys, priorin, Jutte van den Esgen en Gertruyt van Buelsbeck, kloostervrouwen van Sint Gerlach, al haar bezittingen te Udencoven en Redekeim, die zij gelost heeft van wijlen Winant van Hese, aan wie ze voorheen verkocht waren door Heynrich van Heppenart, aan het klooster van Sint Gerlach heeft geschonken

XXI.

Diederik (Theodoricus) Knehart

1383 (?), 1402

Regest 95 1402 oktober 3

 "Gegeven int joere van der gebuerde ons Heren dusent vyerhondert ende twe, drye dage in Octobri"
Vranke van Stochem verklaart, dat Dyedderich, proost, Mechtelt van Elen, priorin, en de andere zusters van het klooster van Sint Gerlac de hoeve met zeventien bunder land, die zij te Breydenroede (Breinder) bezitten, aan hem in erfpacht hebben gegeven voor vijf mud rogge 's jaars, voor de levering waarvan hij een jaarrente van 26 vaten rogge uit diverse laatgoederen te Nyederputte als onderpand heeft gesteld

XXII.

Franciscus Rimkardus of Rinckhart

1418

Kanunnik van de abdij van Steinfeldt; stierf 9-5-1419

Regest 105 1418 december 10

"Anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo decimo octavo, indictione undecima, mensis Decembris die decima"
Johanna de Retersbeck, moniale in het klooster van de H. Gerlacus, verklaart in tegenwoordigheid van Ghertrudis de Buelsbeeck, priorin, Yda de Cortenbach, subpriorin, en de andere kloosterzusters, in kapittel bijeen, dat zij tegen het vonnis, hetwelk broeder Franciscus, proost van het klooster, tegen haar en haar zieke medezuster Anna de Kenswilre van abt Petrus van Prémonstré heeft uitgelokt en dat - in afschrift van notaris Adam de Os - in het kapittel is bekend gemaakt, hoger beroep heeft aangetekend bij de paus (Martinus V).
Getuigen: Henricus Pistoris, priester en kapelaan te Sint-Gerlach; Gerardus Brakel, priester en kapelaan te Sint-Gerlach 

XXIII.

Herman Blyoff

1465 - 1485

XXIV.

Oliverius van Aspe

1507 - (bedankte 26-5-1516))

Onder zijn bestuur werd in 1514 in Oirsbeek een nieuwe kerk gebouwd

XXV.

Hendrik Engelen, van Ellentz

1519 - 1523

Kanunnik te Steinfeldt; eerst pastoor te Schleiden (Eiffel), prior te Niderehe bij Kerpen; stierf te St. Gerlach 24-10-1523

XXVI.

Hendrik de Wever (de Waver)

1533 (?) (1551)

Kanunnik te Steinfeldt ; werd in 1533 prior te Reichsteyn bij Montjoie en proost te St. Gerlach; hij stierf 28-6-1551

XXVII.

Egidius Bruel 

1551 - 14-10-1555

Geboren te Montjoie; kanunnik te Steinfeldt en daarvoor pastoor te Wehr bij Nadernach; stierf te St. Gerlach 14-10-1555 (gedenkdag 20 augustus)

XXVIII.

Jan van der Porten (Portzen) (Vanderpoorten)

1570, (1555 (?) -1575); in 1575 afgezet

Kanunnik van de abdij van Hamborn bij Duisburg; stierf te Hamborn in 1577

XXIX.

Erasmus Ghoye

1575 - 1612

Uit het land van Valkenburg, kanunnik van Beaurepart; stierf te St. Gerlach 5-7-1612

XXX.

Lambertus Woet

10-7-1612 (wettig vanaf 30-4-1622) - 1631

Uit de abdij van Leffie(bij Dinant), vroeger pastoor te Cisogne; stierf te Reckhem 30-7-1631 (Habets: 1632)

176. Akte, waarbij Jacobus a Castro, bisschop van Roermond de benoeming van Joannes Broccart tot pastoor van Oirsbeek door Joannes Renckens, proost van Sint-Gerlach, voorlegt aan Hermannus de Waey, aartspriester van het land van Valkenburg. 1623 1 charter
N.B. Regest: Franquinet no. 190 blz. 208-209  

XXXI.

Johannes Fraisinne

7-5-1632  - 17(of 18)-5-1660

Kanunnik van de abdij Floreffe, vroeger abt van de abdij Wesel; onder zijn bestuur werd in 1655 een groot gedeelte van het klooster in as gelegd; stierf te Premonstreit 17(of 18)-5-1660

9. Akte, waarbij Pierre Gosset, abt van Prémontré en generaal-overste van de orde, de benoeming van Jean Fraisinne, abt van Wezel, tot proost van Sint-Gerlach bevestigt.
1632 1 charter
N.B. Druk: Franquinet no. 194 blz. 212-213  

XXXII.

Cleophas Kegel

11-12-1660 - 1670

Kanunnik van de abdij Floreffe

XXXIII.

Johan Maternus

11-12-1670  - 1672

Kanunnik van de abdij Beaurepart en pastoor van Simpelveldt; stierf 11-10-1672

XXXIV.

Gerard van der Elst

1674 (enkele maanden overste of prior)

Prior te Grimberge

XXXV.

(Joseph) Bartholemeus van den Stein (van der Steen)

26-11-1674 - 27-12-1700 (legde zijn ambt eer)

Kanunnik van de abdij Beaurepart; stierf 27-10-1704

11. Brief van V.A. Tanarius, abt van Sint-Maria te Brussel, aan de bisschop van Roermond betreffende een niet nader gespecificeerd geschil tussen hem en de proost van Sint-Gerlach. 1684 1 stuk
N.B. Vermeld in VROA, 1925, 2e deel, blz. 686, IX, no. 11.  

XXXVI.

Franciscus van Cauwenberg

17-7-1701 (coadjutor), 11-7-1704 (proost)  - 28-2-1718

Geboren te Thienen; kanunnik van de abdij Heylissem, president van het Norbertijnse collegie van Leuven; onder zijn bestuur werd het hele klooster herbouwd en een plan ontworpen voor de bouw van een kerk; hij stierf te St. Gerlach  28-2-1718, is in de  kerk begraven

172. Akte van overdracht door N. van Cauwenbergh aan Franciscus van Cauwenbergh, proost van Sint-Gerlach, van een kapitaal van 1025 gulden ten behoeve van twee wekelijkse missen. 1707 authentiek afschrift.
N.B. Vermeld in: VROA, 1925, 2^e deel, blz. 686, IX no. 12.  

XXXVII.

Franciscus van Pelt

27-3-1718 - 27-8-1728

Geboren te Maastricht; kanunnik van de abdij Heylissem , was kapelaan te St. Gerlach, pastoor te Millen en te Pendrin; hij herstelde de abdij en bouwde een nieuwe kerk; hij stierf 27-8-1728 63 jaar oud, grafsteen in kerk

XXXVIII

Herman Jacob Christophori

18-9-1728 - 14-5-1735

Geboren te Keulen; kanunnik van de abdij Knechtstede en kapelaan te St. Gerlach; leefde nog in 1737

XXXIX.

Henricus Casteel

17-5-1735 - 2-12-1745

Geboren te Keulen; kanunnik van de abdij Knechtstede en kapelaan te St. Gerlach; stierf 2-12-1745

XL.

Mathias de Ia Haye

28-12-1745 - 20-9-1747

Geboren te 's Hertogenrade; kanunnik van de abdij Knechtstede; stierf te St. Gerlach 20-9-1747

10. Bulle waarin paus Benedictus XIV Mathias de la Haye tot proost van het klooster van Sint-Gerlach benoemd. 1746 1 charter
N.B. Regest: Franquinet no. 252 blz. 251  

XLI.

Abraham Lindenlauff

11-10-1747 - na 1757

Geboren te Eupen; kanunnik van de abdij Knechtstede en kapelaan te St. Gerlach; leefde nog in 1757

XLII.

Maximiliaan Joseph Silmen

1765-1793

Geboren te Bonn; kanunnik van de abdij Knechtstede; na zijn dood kwamen de nonnen onder leiding van Joannes Henricus Claessen, geboren te Gangelt, kanunnik van de abdij Knechtstede, laatste kapelaan van het klooster in 1790. Deze overleed 54 jaar oud in 1813.

De laatste geestelijke was Johannes Augustinus Rossié, directeur van het Collegie te Roermond. Deze overleed 17-8-1846.